Gıda Üreticileri İçin BRCGS Sertifikası Rehberi (2026): Adım Adım Hazırlık ve İzlenebilirlik
Global pazarda rekabet eden bir gıda üreticisi için BRCGS (British Retail Consortium Global Standards), duvarı süsleyen bir belgeden çok daha fazlasıdır; müşterilerinize sunduğunuz güvenin uluslararası kanıtıdır. Özellikle Avrupa pazarına ihracat yapmayı veya büyük perakende zincirlerinin raflarında yer almayı hedefliyorsanız, bu sertifika bir tercih değil, zorunluluktur.
Ancak pek çok üretici için BRC denetimine hazırlık süreci; karmaşık dokümantasyon yığınları ve stresli “izlenebilirlik” testleri anlamına gelir.
Bu rehberde, bir gıda işletmesinin BRCGS sertifikası alma sürecini 5 adımda özetleyecek ve denetimlerin en kritik virajı olan “Lot Takibi ve İzlenebilirlik” konusunu dijital çözümlerle nasıl aşabileceğinizi anlatacağız.
BRCGS Nedir ve Neden Önemlidir?
Kısaca BRCGS, gıda güvenliği, kalitesi ve operasyonel kriterleri belirleyen, GFSI (Global Food Safety Initiative) tarafından tanınan bir standarttır. Bu belgeye sahip olmak, üretim tesisinizin hijyen, ürün güvenliği ve kalite sistemlerinin dünya standartlarında olduğunu kanıtlar.
5 Adımda BRCGS Sertifikası Alma Süreci
Sertifikasyon süreci korkutucu görünebilir, ancak doğru bir yol haritası ile yönetilebilir hale gelir.
1. Mevcut Durum Analizi (Gap Analysis)
İlk adım, “Neredeyiz?” sorusuna dürüstçe cevap vermektir. Mevcut üretim koşullarınızın BRC standardının gereklilikleriyle ne kadar örtüştüğünü analiz etmelisiniz. Genellikle bina yapısı, ekipman yerleşimi veya personel hijyen alanlarında eksiklikler bu aşamada tespit edilir.
2. HACCP Planının Kurulması
BRC’nin temeli HACCP (Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları) sistemine dayanır. Üretim akışınızdaki fiziksel, kimyasal ve biyolojik riskleri belirlemeli ve Kritik Kontrol Noktalarını (KKN) tespit etmelisiniz.
3. Kalite Yönetim Sistemi ve Dokümantasyon
Standart, “Yaptığını yaz, yazdığını yap” prensibine dayanır. Prosedürler, talimatlar ve kayıt formları eksiksiz olmalıdır.
- İpucu: Dokümantasyonu kağıt üzerinde tutmak, revizyon takibini imkansız hale getirebilir. Dijital bir kalite yönetim modülü kullanmak işinizi %60 oranında hafifletir.
4. İç Denetim ve Doğrulama
Gerçek denetçiler gelmeden önce kendi kendinizi denetlemelisiniz. İç denetimler, sistemin açıklarını kapatmak için son şanstır.
5. Denetim ve Belgelendirme
Akredite bir belgelendirme kuruluşuna başvurduktan sonra denetim günü belirlenir. Denetim başarıyla tamamlanırsa, uygunsuzlukların kapatılmasının ardından sertifikanızı alırsınız.
BRC Denetiminin En Zor Sınavı: İzlenebilirlik (Traceability)
BRC denetçilerinin en çok üzerinde durduğu ve firmaların en sık “Majör Hata” aldığı konu İzlenebilirliktir.
Denetçi genellikle rastgele bir bitmiş ürün seçer ve sizden 4 saat içinde şu soruların cevabını kanıtlarıyla ister:
- Bu üründeki hammadde hangi tedarikçiden, ne zaman geldi?
- Bu hammadde başka hangi ürünlerde kullanıldı?
- Bu partiyi hangi personel, hangi makinede, saat kaçta üretti?
Manuel vs. Dijital İzlenebilirlik
Eğer bu takibi Excel dosyalarıyla veya üretim sahasındaki kağıt formlarla yapıyorsanız, 4 saatlik süre sizin için kâbusa dönüşebilir. Bir hammadde parti numarasının (Lot No) yanlış yazılması, tüm zinciri koparır.
Skala MRP Çözümü: Skala gibi uçtan uca üretim yönetim sistemleri, bu süreci saniyelere indirir. Hammadde depoya girdiği andan itibaren barkod/QR kod sistemleriyle takip edilir. Denetçi size bir ürün sorduğunda, sistem üzerinden tek tıkla “Geriye Dönük İzlenebilirlik Raporu“ alabilir ve tüm şeceriyi (Tedarikçi -> Üretim -> Sevkiyat) saniyeler içinde sunabilirsiniz.
Bu hız ve şeffaflık, denetçide büyük bir güven oluşturur.
Denetime Hazır Mısınız?
BRCGS denetiminde en sık yapılan hataları önlemek için hazırladığımız kontrol listesini indirip, fabrikanızda hemen uygulamaya başlayabilirsiniz.
Denetim Öncesi Hızlı Kontrol Listesi (Checklist)
Denetime girmeden önce şu 5 maddenin tamamlandığından emin olun:
- Üst Yönetim Taahhüdü: Kalite politikanız imzalı ve asılı mı?
- İç Denetim Raporları: Son iç denetim kayıtları ve aksiyon planları hazır mı?
- Hammadde Kabul Kayıtları: Gelen her hammaddenin analizi ve onayı sistemde kayıtlı mı?
- Kalibrasyon: Tartı ve ölçüm cihazlarının kalibrasyon belgeleri güncel mi?
- Mock Recall (Geri Çağırma Tatbikatı): Yılda en az bir kez ürün geri çağırma provası yaptınız mı?
BRC sertifikası, işletmenizin disiplinini ve kalitesini belgeleyen zorlu bir süreçtir. Ancak bu süreci yönetmek için eski usul yöntemlerde ısrar etmek zorunda değilsiniz.
Üretim sahasından depoya kadar tam entegre çalışan bir MRP yazılımı, sadece denetimi geçmenizi sağlamaz; aynı zamanda firelerinizi azaltır ve verimliliğinizi artırır.
